Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) là gì? Cách thức hoạt động của NLP

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) là gì?

Bạn đang làm điều đó ngay bây giờ. Bạn đang lắng nghe những từ và câu mà tôi đang hình thành, và bạn đang hiểu được ý nghĩa từ đó. Khi chúng ta yêu cầu máy tính làm điều đó, đó chính là NLP hay Xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

NLP có giá trị ứng dụng cao trong tất cả các loại ứng dụng AI.

Văn bản phi cấu trúc (Unstructured text)

NLP bắt đầu bằng thứ gọi là văn bản phi cấu trúc. Đó là cách chúng ta nói và viết, ví dụ: "Thêm trứng và sữa vào danh sách mua sắm của tôi".

Con người chúng ta hiểu chính xác ý nghĩa của câu đó, nhưng đối với máy tính thì nó lại là phi cấu trúc.

Biểu diễn cấu trúc (Structured representation)

Để máy tính có thể xử lý thông tin, chúng ta cần có một biểu diễn cấu trúc của cùng một thông tin đó. Ví dụ, thông tin "Thêm trứng và sữa vào danh sách mua sắm của tôi" có thể được biểu diễn dưới dạng cấu trúc như sau:

Danh sách mua sắm: - Mặt hàng: Trứng - Mặt hàng: Sữa

Vai trò của NLP

Công việc của NLP là dịch giữa hai dạng này: văn bản phi cấu trúc và biểu diễn cấu trúc.

• NLU (Natural Language Understanding): Chuyển đổi từ văn bản phi cấu trúc sang biểu diễn cấu trúc.
• NLG (Natural Language Generation): Chuyển đổi từ biểu diễn cấu trúc sang văn bản phi cấu trúc.

Các trường hợp sử dụng NLP

• Dịch máy (Machine translation): NLP giúp hiểu ngữ cảnh của câu để dịch chính xác hơn, tránh những lỗi dịch thuật hài hước.
• Trợ lý ảo và Chatbot: NLP cho phép trợ lý ảo như Siri hay Alexa hiểu được lời nói của con người và thực hiện các lệnh. Chatbot cũng sử dụng NLP để hiểu ngôn ngữ viết và đưa ra phản hồi.
• Phân tích cảm xúc (Sentiment analysis): NLP giúp xác định cảm xúc được thể hiện trong văn bản, chẳng hạn như đánh giá sản phẩm tích cực hay tiêu cực.
• Phát hiện thư rác (Spam detection): NLP có thể phân tích nội dung email để phát hiện các dấu hiệu của thư rác, chẳng hạn như sử dụng quá nhiều từ, ngữ pháp kém hoặc tuyên bố sai về mức độ khẩn cấp.

Cách thức hoạt động của NLP

NLP không phải là một thuật toán duy nhất mà giống như một túi công cụ. Các công cụ này được áp dụng để giải quyết các trường hợp sử dụng khác nhau.

Các bước xử lý trong NLP:

1. Tokenization: Chia văn bản thành các phần nhỏ hơn gọi là token.
2. Stemming: Rút gọn từ về dạng gốc bằng cách loại bỏ tiền tố và hậu tố.
3. Lemmatization: Xác định từ gốc thông qua định nghĩa từ điển.
4. Part-of-speech tagging: Xác định vai trò ngữ pháp của từ trong câu (danh từ, động từ, tính từ,...).
5. Named entity recognition: Nhận dạng các thực thể được đặt tên, chẳng hạn như tên người, địa điểm, tổ chức.

NLP là một lĩnh vực quan trọng của AI, cho phép máy tính hiểu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên của con người. Bài viết này đã giới thiệu về NLP, cách thức hoạt động và các ứng dụng của nó trong cuộc sống.