Các Giai đoạn trong Chu kỳ Phát triển Phần mềm (SDLC)

Chu kỳ Phát triển Phần mềm (SDLC) thường bao gồm 6 giai đoạn chính. Mỗi giai đoạn này đều có vai trò riêng biệt và đóng góp vào việc tạo ra sản phẩm phần mềm hoàn chỉnh. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng giai đoạn, mô tả chi tiết các nhiệm vụ và hoạt động liên quan.

Các giai đoạn trong SDLC

SDLC bao gồm các giai đoạn sau:

Giai đoạn Lập kế hoạch (Planning)

• Thu thập, phân tích, ghi chép và ưu tiên các yêu cầu.
• Xác định người dùng, mục đích, đầu vào và đầu ra của phần mềm.
• Đánh giá các yếu tố pháp lý, rủi ro, yêu cầu đảm bảo chất lượng.
• Ước tính chi phí lao động, vật liệu và thời gian.
• Xác định nhóm dự án và vai trò của từng thành viên.
• Phát triển prototype (nguyên mẫu) để làm rõ yêu cầu (nếu cần).
• Tạo tài liệu đặc tả yêu cầu phần mềm (Software Requirements Specification - SRS).

Giai đoạn Thiết kế (Design)

• Sử dụng yêu cầu từ SRS để phát triển kiến trúc phần mềm.
• Thiết kế kiến trúc bởi nhiều thành viên trong nhóm.
• Xem xét kiến trúc bởi các bên liên quan và nhóm.
• Thiết kế prototype để minh họa hệ thống hoặc các phần của hệ thống.
• Tạo tài liệu thiết kế để sử dụng trong giai đoạn phát triển.

Giai đoạn Phát triển (Development)

• Bắt đầu quá trình viết mã dựa trên tài liệu thiết kế.
• Sử dụng các công cụ lập trình, ngôn ngữ lập trình và software stack khác nhau.
• Tuân thủ các tiêu chuẩn và hướng dẫn của tổ chức.

Giai đoạn Kiểm thử (Testing)

• Kiểm tra kỹ lưỡng mã để đảm bảo tính ổn định, bảo mật và đáp ứng yêu cầu của SRS.
• Thực hiện kiểm thử thủ công, tự động hoặc kết hợp cả hai.
• Báo cáo, theo dõi và sửa lỗi sản phẩm.
• Các cấp độ kiểm thử phổ biến bao gồm:
  • Unit testing: Kiểm thử từng đơn vị mã riêng lẻ.
  • Integration testing: Kiểm thử sự tương tác giữa các đơn vị mã.
  • System testing: Kiểm thử toàn bộ hệ thống.
  • Acceptance testing: Kiểm thử chấp nhận bởi người dùng cuối.

Giai đoạn Triển khai (Deployment)

• Phát hành ứng dụng vào môi trường production.
• Triển khai theo giai đoạn:
  • Phát hành trên nền tảng User Acceptance Testing (UAT).
  • Sau khi khách hàng chấp thuận, phát hành lên môi trường production.
• Triển khai trên website, ứng dụng di động hoặc máy chủ phân phối phần mềm.

Giai đoạn Bảo trì (Maintenance)

• Tìm kiếm và sửa lỗi.
• Xác định các vấn đề về giao diện người dùng (UI).
• Xác định các yêu cầu bổ sung.
• Nâng cấp mã.
• Kết hợp các lỗi đã sửa vào các bản phát hành phần mềm trong tương lai.

Case study: Một công ty game đang phát triển một tựa game mới. Họ áp dụng SDLC để tổ chức quy trình. Giai đoạn lập kế hoạch bao gồm việc xác định thể loại game, cốt truyện, nhân vật và cơ chế gameplay. Giai đoạn thiết kế tập trung vào tạo hình ảnh, âm thanh và level design. Giai đoạn phát triển là lúc các lập trình viên viết code cho game. Giai đoạn kiểm thử đảm bảo game hoạt động mượt mà, không có lỗi. Cuối cùng, game được triển khai trên các nền tảng phân phối và giai đoạn bảo trì sẽ xử lý các lỗi phát sinh sau khi ra mắt.

Kết luận

Hiểu rõ các giai đoạn trong SDLC là điều cần thiết để phát triển phần mềm hiệu quả. Mỗi giai đoạn đều có vai trò quan trọng trong việc tạo ra sản phẩm cuối cùng đáp ứng được yêu cầu của người dùng và mang lại giá trị cho doanh nghiệp.